
Etyczne problemy prawa
- prowadzący: prof. dr hab. Przemysław Kaczmarek, dr Jakub Łakomy
- semestr letni
- konwersatoria rozpoczną się od początku semestru i będą prowadzone stacjonarnie – w sali: 1D bud. D, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, ul. Uniwersytecka 7–10
- poniedziałek 18.00 – 19.30
- sylabus
Zapraszamy do udziału w zajęciach pt. „Etyczne problemy prawa” – w unikalnym przedmiocie, który łączy zagadnienia filozoficzne z aktualnymi problemami prawnymi. Nasze zajęcia to doskonała okazja, aby poszerzyć swoją wiedzę i pogłębić rozumienie skomplikowanych kwestii moralnych, które kształtują współczesne społeczeństwa i systemy prawne. Zdecyduj się na intelektualną podróż fascynującymi ścieżkami filozofii prawa i etyki, która zmieni sposób, w jaki patrzysz na prawo i jego miejsce w naszym codziennym życiu.
W pierwszej części naszego kursu omówimy trzy główne nurty filozofii moralności – utylitaryzm, deontologię i etykę cnót, które stanowią teoretyczną podstawę do dalszych rozważań. Porozmawiamy o „dylemacie wagonika”, który stał się już częścią kultury popularnej, a nawet wielu bardziej lub mniej zabawnych „memów”. Zastanowimy się wspólnie, czym jest dylemat etyczny? Jakie dylematy moralne napotykamy w dzisiejszym świecie? Zajęcia dostarczą narzędzi do identyfikacji i analizy najważniejszych dylematów moralnych, przed którymi stają prawnicy, urzędnicy i politycy.
Aborcja, eutanazja, prawa zwierząt, kara śmierci, podmiotowość prawna robotów i sztucznej inteligencji, to przykłady najważniejszych – naszym zdaniem – współczesnych etycznych problemów prawa. Przeanalizujemy te kontrowersyjne i palące problemy moralne, które są przedmiotem gorących debat politycznych, społecznych i prawnych. Jak prawo może reagować na te wyzwania?
Pytań, na które będziemy poszukiwać odpowiedzi w trakcie naszych spotkań (a jeśli nie będzie to możliwe, to spójnych, silnych, możliwych do sformułowania argumentów na rzecz różnych odpowiedzi) jest znacznie więcej. Poniżej chcemy Wam zaprezentować kilka przykładowych pytań:
Jaka jest rola prawa i prawników w kształtowaniu moralności? Jakie obowiązki moralne mają prawnicy wobec swoich klientów, sądów i społeczeństwa? Co oznaczają rządy prawa? Czym jest praworządność? Jakie etyczne zasady leżą u podstaw systemów prawnych i jak są one realizowane w praktyce? Czy wolność słowa ma granice? Jakie są moralne i prawne aspekty ochrony wolności słowa w kontekście współczesnych wyzwań, takich jak mowa nienawiści i fałszywe informacje (tzw. „fake newsy”)? Jakie są etyczne dylematy związane z interpretacją prawa przez sędziów? Czy sędziowie powinni być aktywistami zmieniającymi prawo, czy raczej pasywnymi jego wykonawcami? W jakim stopniu prawo jest narzędziem politycznym? Jakie są etyczne konsekwencje polityczności prawa i jakie wyzwania to stawia przed prawnikami?
Pozostało nam jeszcze jedno pytanie: dlaczego warto wybrać akurat te zajęcia? Możemy Wam obiecać, że będą one:
1. Interaktywne – będziemy z Wami rozmawiać, pytać o Wasze opinie, odczucia, słuchać Waszych pytań na dowolnym etapie zajęć.
2. Interdyscyplinarne – Nasz kurs łączy filozofię, prawo i etykę, a także pewne elementy socjologii i nauk politycznych, co pozwala na wszechstronne zrozumienie problematyki.
3. Intertekstualne – będziemy Wam rekomendować książki, podcasty, filmy, gry, a także inne teksty kultury, związane z tematyką danych zajęć.
4. Aktualne – Analizujemy tematy, które są przedmiotem bieżących debat publicznych i prawniczych. Jeśli w trakcie trwania naszego kursu opinią publiczną i mediami wstrząśnie jakieś wydarzenie z pogranicza moralności i prawa – bardzo chętnie w trakcie naszych spotkań je przedyskutujemy
5. Rozwijające krytyczne myślenie i umiejętność argumentacji.